“Reflecteren: nadenken over een bepaald gegeven (handeling, gedachte,) met het oog er iets uit te leren voor verbetering in de toekomst.”
Nog steeds herinner ik mijn eerste les in de opleiding tot verpleegkundige. Eerlijk gezegd had ik geen idee hoe je wordt klaargestoomd om zorg te kunnen verlenen. Mijn motto was dan ook: “Laat lekker over je heen komen”. Mijn eerste college bevat -waarschijnlijk meer dan 20 keer- het woord ‘reflecteren’. Wat dit precies inhield was mij onduidelijk. Blijkbaar zijn er verschillende ‘methoden’ om te reflecteren. Degene die hedendaags -meen ik- nog veel gebruikt wordt is de STARR-methode. Persoonlijk ben ik opgeleid met de cirkel van Korthagen. Gezien de reflectieverslagen goedgekeurd moesten worden voor de opleiding was het wel essentieel dat je erg goed werd in praten -of typen- over jezelf.
Het allermoeilijkste dat ik ooit heb moeten doen is mijn eerste reflectieverslag schrijven (inclusief IC-zorg gerelateerde dingen, haha)! Want: “wat willen ze in vredesnaam horen, zijn er criteria lijsten ofzo? Wie is Korthagen? Ik dacht dat reflecteren iets voor hippies en yoga fanaten was!” Maar goed, diploma moet behaald worden dus verzin maar lekker wat. Grappig genoeg waren mijn docenten altijd tevreden met mijn verslagen. Op een iets minder formele gelegenheid vroeg ik eens aan mijn mentor: “Weet jij eigenlijk wat er precies moet in een reflectieverslag? Ik schrijf altijd maar wat over mezelf. En hoop dat jij het goedkeurt, haha!” Het antwoord dat ik kreeg zal ik nooit vergeten, gezien ik tegenwoordig heilig geloof dat als wij als mensen allen consistent zouden reflecteren, er waarschijnlijk vrede op aarde zou zijn.
Docent: “Vindt jij dat voldoende?”
Jerry: “Ik heb geen idee, eerlijk gezegd. Soms wel, soms niet.”
Docent: “Ben je trots op jezelf wanneer je het voldoende vindt?”
Jerry: “Hmm, soms wel.”
Docent: “En hoe voel je je wanneer je het onvoldoende vindt?”
Jerry: “Ja, minder goed uiteraard.”
Docent: “En wat doe je dan?”
Jerry: “Mijn best om het aan te passen tot ik het voldoende vind, lukt alleen niet altijd.”
Docent: “Dan vind ik het voldoende.”
Jerry: “Sorry? Ik begrijp het niet denk ik.”
Docent: “Reflecteren is een term die de meeste mensen niet echt snappen. Het betekent niets meer dan; als je iets goed doet, wees trots op jezelf. Erken het volledig zodat je kan genieten van je goede daad. En zolang je je uiterste best hebt gedaan, dan mag je ook trots zijn op wat je minder goed doet. Dat kan je alleen niet bij jezelf navragen als je niet stopt om na te denken, vandaar de verslagen!”